ارزیابی اثرات تغییر اقلیم و راهکارهای سازگاری به آن بر عملکرد و کارایی مصرف آب گندم آبی (Triticum aestivum): مطالعه موردی استان خراسان رضوی

نویسندگان

  • زهرا زینلی مبارکه گروه کشاورزی اکولوژیک، پژوهشکده علوم محیطی، دانشگاه شهید بهشتی، تهران، ایران
چکیده مقاله:

سابقه و هدف: در میان محصولات زراعی در ایران، گندم دارای اهمیت ویژه ای می‌باشد و به نظر می‌رسد که نیاز کشور به این محصول در آینده افزایش یابد. از سوی دیگر به منظور بهبود کارایی و تاب آوری سیستم‌های کشاورزی، پیش‌بینی اثرات تغییر اقلیم بر محصولات زراعی به ویژه گندم در مناطق خشک و نیمه خشک ضروری به نظر می‌رسد. در همین راستا، هدف از انجام این تحقیق شبیه‌سازی تغییرات عملکرد و کارایی مصرف آب گندم در آینده (2050) تحت اثر تغییرات اقلیمی به ویژه افزایش CO2 اتمسفری در چهار شهرستان خراسان رضوی، به عنوان یک استان گندم خیز، و ارزیابی اثر تغییر تاریخ کاشت در آینده بر بهبود این تغییرات بود. مواد و روش ها: در این تحقیق اقلیم آینده (2050) چهار شهرستان خراسان رضوی ( قوچان، گناباد، تربت حیدریه و سبزوار ) با استفاده از داده‌های اقلیمی بلند مدت مربوط به دوره پایه (2010-1980)، توسط روش ارائه شده توسط AgMIP و تحت دو سناریوی اقلیمی (RCP4.5 و RCP8.5) شبیه‌سازی شد. مدل گردش عمومی مورد استفاده در این تحقیق MPI-ESM-MR بود و به منظور شبیه‌سازی رشد، عملکرد و میزان مصرف آب گندم در طول دوره رشد از مدل APSIM-Wheat استفاده شد. برای محاسبه اثر افزایش غلظت CO2 بر رشد و نمو گندم در آینده نیز دو سناریوی CC (تغییرات اقلیمی به همراه افزایش غلظت CO2 ) و FC (تغییرات اقلیمی در شرایط ثابت در نظر گرفتن CO2 در سطح فعلی) در نظر گرفته شد. یافته ها: نتایج شبیه‌سازی‌ها نشان دادند که در آینده در شهرستان‌های مورد مطالعه میانگین دما در طول دوره رشد 6/1 درجه سانتی‌گراد افزایش و میانگین بارندگی 85/5 درصد کاهش می یابد. در سناریوی CC میانگین عملکرد در تمامی شهرستان‌ها، 91/4 درصد در RCP4.5 و 77/4 درصد در RCP8.5 افزایش یافت. ولی در سناریوی FC، عملکرد در تمام شهرستان‌های مورد مطالعه به جز گناباد کاهشی بوده و میانگین کاهش عملکرد در هر دو RCP به ترتیب 98/4 و 56/7 درصد بود. علاوه بر آن میانگین کارایی مصرف آب نیز به ترتیب در دو سناریوی RCP و در سناریوی CC 21/12 و 35/15 درصد افزایش و در سناریوی FC 33/0 درصد افزایش و 41/0 درصد کاهش یافت. هم چنین نتایج نشان دادند که تاریخ کاشت دو هفته زودتر از مرسوم در گناباد و سبزوار موجب افزایش عملکرد و کارایی مصرف آب گندم و در تربت حیدریه تاریخ کاشت دو هفته دیرتر از مرسوم موجب جبران کاهش عملکرد در آینده می‌شود. نتیجه گیری: در صورتیکه تغییرات اقلیمی در آینده با افزایش غلظت CO2‌ همراه باشد اثرات منفی اقلیمی از جمله افزایش دما و کاهش بارندگی بر رشد گندم در شهرستان‌های مورد مطالعه خنثی گردیده و موجب افزایش عملکرد و کارایی مصرف آب گندم می‌شود. هم چنین تغییر تاریخ کاشت در آینده اثرات مثبت تغییر اقلیم در شهرستان‌های مورد مطالعه را افزایش داده و اثرات منفی آن را تعدیل خواهد نمود.

برای دانلود باید عضویت طلایی داشته باشید

برای دانلود متن کامل این مقاله و بیش از 32 میلیون مقاله دیگر ابتدا ثبت نام کنید

اگر عضو سایت هستید لطفا وارد حساب کاربری خود شوید

منابع مشابه

مدلسازی اثرات تغییر اقلیم بر عملکرد گندم آبی تحت شرایط محدودیت آب در خراسان رضوی

به دلیل افزایش جمعیت جهانی به همراه کاهش سطح زمین­های بارور و منابع آب، ارزیابی اثرات تغییر اقلیم بر بهره­وری کشاورزی به طور ویژه­ای دارای اهمیت می­باشد. به همین منظور این تحقیق در شش شهرستان از استان خراسان رضوی ( قوچان، گناباد، مشهد، سبزوار، تربت­حیدریه و تربت­جام) انجام شد. ابتدا اقلیم آینده (سال 2050) با استفاده از داده­های اقلیمی بلندمدت در دوره پایه  (2010-1980) و با روش ارائه شده توسطAgM...

متن کامل

ارزیابی اثرات ریسک تغییر اقلیم بر عملکرد گندم و ارائه راهکارهای سازگاری با آن (مطالعه موردی: جنوب دشت خوزستان)

در سال های اخیر فعالیت های انسانی باعث افزایش غلظت co2 شده است که این امر منجر به گرمایش زمین و پدیده تغییر اقلیم گردیده است. پیش بینی می گردد که تغییر اقلیم اثر منفی بر سیستم کشاورزی داشته باشد. از یک طرف، افزایش دمای ناشی از تغییر اقلیم باعث کاهش عملکرد و از طرفی دیگر افزایش غلظت co2 اتمسفر باعث افزایش عملکرد می گردد. برآیند این دو به علاوه دیگر عوامل مانند آفات و بیماری ها پتانسیل عملکرد در ...

ارزیابی خطر خشکسالی و تغییر اقلیم در استان خراسان رضوی

در این تحقیق خطرات ناشی از تغییرات اقلیمی و خشکسالی در استان خراسان رضوی در طی دوره آماری 23 ساله (1390-1368) مورد برررسی قرار گرفت. تغییرات اقلیمی در سطح استان با استفاده از شاخص رطوبتی دومارتن و تغییرات دما بدست آمد. به منظور بررسی خشکسالی نیز از دو شاخص SIAP[1] و PNPI[2] استفاده شد. نتایج نشان داد که براساس خطر تغییرات اقلیمی، 76 درصد استان تحت تأثیر خطر خیلی شدید، 1/11 درصد دارای خطر شدید و...

متن کامل

مقایسه تأثیر وضعیت طاق باز و دمر بر وضعیت تنفسی نوزادان نارس مبتلا به سندرم دیسترس تنفسی حاد تحت درمان با پروتکل Insure

کچ ی هد پ ی ش مز ی هن ه و فد : ساسا د مردنس رد نامرد ي سفنت سرتس ي ظنت نادازون داح ي سکا لدابت م ي و نژ د ي سکا ي د هدوب نبرک تسا طسوت هک کبس اـه ي ناـمرد ي فلتخم ي هلمجزا لکتورپ INSURE ماجنا م ي دوش ا اذل . ي هعلاطم ن فدهاب اقم ي هس عضو ي ت اه ي ندب ي عضو رب رمد و زاب قاط ي سفنت ت ي هـب لاتـبم سراـن نادازون ردنس د م ي سفنت سرتس ي لکتورپ اب نامرد تحت داح INSURE ماجنا درگ ...

متن کامل

بررسی اثرات تغییر اقلیم بر رواناب رودخانه و ارائه راهکارهای سازگاری با اثرات آن (مطالعه موردی: حوزه آبریز تویسرکان همدان)

تغییر اقلیم علاوه بر تأثیر مستقیم بر عوامل اقلیمی، به صورت غیر مستقیم بر اقتصاد، اجتماع، کشاورزی و ... تأثیر گذار می‌باشد و پیامدهایی چون سیل، خشکسالی، مهاجرت، فقر و ... را به همراه دارد. بنابراین بررسی این موضوع برای تعیین سازوکارهای لازم و آمادگی بیشتر جهت مقابله و کاهش نتایج منفی حاصل از پدیده تغییر اقلیم ضروری به نظر می‌رسد. به علت اهمیت پدیده تغییر اقلیم بر منابع آب به رودخانه‌ها، بررسی رف...

متن کامل

بررسی اثر تغییر اقلیم بر نیاز آبی و عملکرد گندم و راهکارهای سازگاری با آن

در این مطالعه اثر تغییر اقلیم بر برخی از پارامترهای آب و هوایی موثر بر تبخیر و تعرق پتانسیل، نیاز خالص آبیاری و عملکرد کشت گندم دیم در منطقه زنجان و خرمدره مورد بررسی قرار گرفت. ابتدا آشکار سازی پدیده تغییر اقلیم در منطقه توسط آزمون روند من-کندال ارزیابی شد. سپس با استفاده از داده های خروجی مدل های گردش عمومی اقیانوسی-جوی، تحت سناریوی a2، تغییرات پارامترهای اقلیمی دما و بارندگی در دوره های زمان...

منابع من

با ذخیره ی این منبع در منابع من، دسترسی به آن را برای استفاده های بعدی آسان تر کنید

ذخیره در منابع من قبلا به منابع من ذحیره شده

{@ msg_add @}


عنوان ژورنال

دوره 26  شماره 3

صفحات  71- 87

تاریخ انتشار 2019-10-23

با دنبال کردن یک ژورنال هنگامی که شماره جدید این ژورنال منتشر می شود به شما از طریق ایمیل اطلاع داده می شود.

میزبانی شده توسط پلتفرم ابری doprax.com

copyright © 2015-2023